SAFRA YOLU TIKANDI - NE YAPMALI?

Safra kesesindeki milimetrik taşların safra yollarına doğru dökülmesi sonucu tıkanıklıklar meydana gelir. Tıkanıklık farklı seviyelerde farklı sorunlara yol açar.

Akut Kolesistit

Tıkanıklık eğer safra kesesi kanalında (sistik kanalda) olursa safra kesesi şişer, iltihaplanır. Hastalar sırta ve omuza vuran karın ağrısıyla hastaneye başvurur. Tıbben akut kolesistit olarak isimlendirilen tablo oluşur. Şikayetler ilaç ve serum tedavileriyle geçici olarak kısmen yatıştırılabilir ama esas tedavisi acil ameliyattır.

Tıkanma Sarılığı-Kolanjit

Tıkanıklık eğer ana safra kanalında (koledokta) olursa hem safra kesesinin hem de karaciğerin bağırsağa doğru safra akımı toptan boğulmuş, engellenmiş olur. Safra kesesi şişer, karaciğer çalışması bozulur, giderek sarılık ortaya çıkar.

Bu duruma tıkanma sarılığı denir. Kanal acilen açılmazsa kısa süre içinde safra yolu iltihabı (kolanjit) gelişebilir. Bu ateş, sarılık ve karın ağrısıyla giden, şuur bozulmasına kadar ilerleyebilen tehlikeli bir durumdur.

Tedavisi ana safra yolunun acilen açılmasıdır. Açma işlemi ağızdan girilen ışıklı hortumla (ERCP) endoskopik yolla veya böyle bir imkanın uygulanamadığı hallerde ameliyatla sağlanır.

Pankreatit

Tıkanıklık safra - pankreas ortak kanalı seviyesinde ise yukardaki tabloya bir de pankreas iltihabı (pankreatit) eklenir. Pankreas iltihabı o kadar değişken biçimlerde yaşanabilir ki; bazı hastalar bu dönemi ayaküstü atlatabilirken, bazıları yoğun bakımlık olur.

Tedavisi yine safra- pankreas ortak kanalındaki tıkanıklığın acilen giderilerek akışın yeniden sağlanmasıdır. Yine öncelikli seçenek endoskopik yol (ERCP), buna imkan yoksa ameliyattır.

Nihai Tedavi

Safra yolu tıkanıklıkların tedavisinde atlanmaması gereken en önemli nokta şudur: Hastaların safra yolu tıkanıklığının ERCP ile açılması sadece o an için safra kanalı problemini çözer. Safra kesesi yerinde durduğu sürece taşların ve tıkanmanın kaynağı hala yerinde duruyor demektir. Yeniden tıkanma ihtimali vardır.

Tekrar tekrar sarılık geçiren, tekrar ERCP geçiren hasta sayısı az değildir. ERCP'yi takip etmesi gereken nihai tedavi basamağı safra kesesinin alınmasıdır. Bu ameliyat için ideal zaman ERCP'den 1-2 gün sonradır.