KİMLER Tip2DM ŞEKER AMELİYATI OLABİLİR?

Sadece obezitesi olan(VKI>30) tip 2 şeker hastalarında metabolik cerrahi ameliyatlarıyla tedavi söz konusudur. Tip 1 şeker hastalığının tedavisinde ameliyat seçeneğinin yeri yoktur.

2016 yılında Amerikan Diyabet Cemiyeti dahil şeker hastalığı konusunda çalışan bir çok uluslarası kuruluş Tip 2 şeker hastalağının tedavisine metabolik cerrahi ameliyatlarının dahil edilmesi gerektiğini kararlaştırmıştır.

Öncelikle yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme düzeni değişiklikleri ve standart ilaç tedavileri uygulanmış olmasına rağmen uygun kan şekeri düzeyleri sağlanamayan obez hastalar ameliyata adaydır.

Genellikle vücut kitle indeksi 30'un üzerinde olan hastalara yapılır. Obezitesi olmayan hastalarda başarı oranları düşüktür.

Ameliyata 18-65 yaş arasındaki tip 2 şeker hastaları aday olabilmekle birlikte, 40 yaşından küçük ve şeker hastalığı süresi 8 yıldan kısa olan hastalarda daha başarılı sonuçlar elde edilmektedir.

Hastaların operasyona uygunluğu mutlaka Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları uzmanlarınca değerlendirilir. Burada iki kritik soru cevaplandırılmalıdır.

1-Hastalar ameliyat dışındaki tedavi imkanlarını yeterince denemiş kullanmışlar mıdır? Bu soru cevaplanmalıdır. Çünkü zahmetli de olsa ameliyat dışı yöntemler daha az risklidir. Standart bir tedaviyle ameliyatsız kontrol altına alınabilecek seviyedeki bir şeker hastalığı için ameliyat yoluna gidilmesi uygun değildir.

2-Hastaların ameliyattan fayda görmeye yetecek kadar insülin rezervleri korunmuş mudur? Bu soru da mutlaka önceden cevaplandırılmalıdır. Çünkü ameliyat yetersiz üretilen, yetersiz salgılanan veya dokuda yeterince etkin olamayan insülinin varlığında işe yarar. Pankreasın hiç insülin üretme yeteneğinin kalmadığı bir ortamda ameliyat başarılı bir sonuç vermeyecektir. Bu açıdan serumda C-peptid testi düzeyine bakılır. Normal aralığı 1,1-4,4 ng/mL dir. Ameliyattan başarılı bir sonuç almak için C-peptid düzeyinin 3 ng/mL nin üzerinde olması tercih edilir.

* Vücut Kitle İndeksi 40'ın üzerinde olan ağır(class III) obezitesi olan tüm tip 2 diyabet hastalarına ameliyat olmaları önerilir.

* Vücut Kitle İndeksi 35-40 arasında(class II) obezitesi olan ve standart tedavilerle kan şekeri seviyesinin kontrol altına alınmasında zorluk çeklilen hastalara ameliyat olmaları önerilir.

* Vücut Kitle İndeksi 35-40 arasında olan ve standart tedavilerle kan şekeri seviyesi kontrol altında olan hastalar ameliyat olmayı düşünebilir.

* Vücut Kitle İndeksi 30-35 arasında olan ve standart tedavilerle kan şekeri seviyesinin kontrol altına alınmasında zorluk çeklilen hastalar da ameliyat olmayı düşünebilir.

-Tip I diyabet hastalığının tedavisinde ameliyat söz konusu değildir.

-Vücut Kitle İndeksi 30'un altında (obezitesi olmayan) şeker hastalarına ameliyatla tedavisi uygun değildir.

-Koroner arter hastalığı olanların, kalp krizi geçirmiş hastaların, koroner bypass yapılmış hastaların ameliyat riski daha yüksek olduğu için kardiyoloji konsültasyonu sonuçları ve ameliyattan fayda görme potansiyelleri dikkatle değerlendirilerek karar verilmelidir.

-Ciddi böbrek yetmezliği olanlar, diyaliz hastaları, idrarla aşırı protein kaybı olan hastalar ameliyat açısından daha risklidir. Nefroloji bölümü konsültasyonu sonrasında karar verilmelidir.

HbA1c düzeyin %8'in altında seyreden hastalarda sonuçlar daha başarılıdır. Standart tıbbi tedavilere rağmen ilerlemeye eğilimli diyabet komplikasyonlarında ivedilikle ameliyat kararı verimesi hastanın yararınadır. Bu komplikasyon arasında diyabete bağlı gelişen göz(retinopati), böbrek(nefropati), sinir(nöropati) bozuklukları sayılabilir.

Hastalığın nispeten erken aşamada kontrol altına alınması açısından, sayılan kriterlere uygun, halen pankreaslarında insülin üretebilme rezervi az da olsa korunmuş hastalara ameliyat şansı sunulmalıdır.
Ameliyat tüm rezervlerini tüketmiş diyabet hastaları için son çare değil, böyle bir sona varılmadan önce, kontrolsüz diyabete etkin alternatif çözüm olarak kabul edilmelidir.